Phân tích logic cơ bản và rủi ro pháp lý của lĩnh vực DePIN
Với sự tiến bộ của công nghệ, sự phát triển của công nghệ số hóa và phi tập trung đang thúc đẩy sự tương tác và hội nhập giữa thế giới thực và thế giới ảo, đồng thời cũng mang lại sự phân phối lại quyền lực, kiểm soát và quyền sở hữu dữ liệu.
Trong bối cảnh này, mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung (DePIN) đã ra đời, cung cấp cho chúng ta một góc nhìn hoàn toàn mới để xem xét sự tương tác giữa thế giới thực và thế giới ảo. Theo dữ liệu cho thấy, hiện tại toàn bộ lĩnh vực này được định giá khoảng 9 tỷ USD, dự kiến sẽ tăng trưởng lên quy mô 3,5 nghìn tỷ USD vào năm 2028. Từ những cái tên đầu tiên như Arweave và Filecoin, cho đến Helium nổi lên trong đợt tăng trưởng gần đây, cũng như Render Network đang được chú ý, đều thuộc về lĩnh vực này.
DePIN được coi là một trong những lĩnh vực đầy triển vọng nhất trong lĩnh vực Web3.0, có khả năng tạo ra giá trị kinh tế trong thời gian ngắn, đã nhận được nhiều sự chú ý trong những năm gần đây. Bài viết này sẽ khám phá logic cơ bản của lĩnh vực DePIN, triển vọng phát triển và những rủi ro pháp lý mà nó phải đối mặt.
Logic cơ bản của đường đua DePIN
DePIN( mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung) thông qua công nghệ blockchain và phần thưởng token, khuyến khích cá nhân và doanh nghiệp toàn cầu xây dựng cơ sở hạ tầng của thế giới vật lý( theo cách phi tập trung như WiFi, lưu trữ đĩa cứng, pin, v.v), cung cấp dịch vụ cho bất kỳ ai. Cốt lõi của nó là người dùng nhận được phần thưởng bằng cách cho thuê dịch vụ phần cứng mà họ cung cấp, chẳng hạn như điểm phát WiFi trong mạng không dây hoặc pin năng lượng mặt trời trong mạng năng lượng. Những mạng lưới này được xây dựng theo cách phi tập trung bởi các nhà đóng góp từ khắp nơi trên thế giới. Đổi lại, những người tham gia nhận được bồi thường tài chính và quyền sở hữu mạng thông qua phần thưởng token.
Khái niệm này được tổ chức nghiên cứu dữ liệu blockchain Messari đưa ra vào năm 2022, trong số nhiều tên gọi thay thế, "DePIN" cuối cùng đã chiến thắng và bắt đầu thu hút sự chú ý. Điểm khác biệt lớn nhất so với mạng truyền thống là DePIN sử dụng token để khởi động việc triển khai cơ sở hạ tầng vật lý, thông qua công nghệ blockchain để xây dựng và vận hành cơ sở hạ tầng vật lý và mạng phần cứng thế giới thực theo cách không cần giấy phép, không cần tin cậy và có thể lập trình, từ đó tạo ra hiệu ứng mạng quy mô lớn, mở khóa các ứng dụng phi tập trung đổi mới dựa trên dữ liệu thế giới thực.
Nói ngắn gọn, DePIN là một hệ sinh thái mạng cơ sở hạ tầng vật lý do người dùng, người sử dụng thiết bị và doanh nghiệp sở hữu và kiếm tiền. Nó cho phép những cá nhân phân bố toàn cầu cùng nhau xây dựng, duy trì và vận hành mạng cơ sở hạ tầng vật lý chung mà không cần một thực thể tập trung đơn lẻ. Hệ sinh thái này bao gồm một số phần như mạng đám mây (VPN, CDN, lưu trữ tệp, cơ sở dữ liệu ), ( 5G không dây, ) Internet of Things, mạng cảm biến và mạng năng lượng.
Trong hệ thống này, cá nhân hoặc tổ chức có thể đóng góp lao động hoặc tài nguyên khác bằng cách duy trì và cải thiện cơ sở hạ tầng, từ đó nhận được tài sản tương ứng ( chủ yếu là tài sản mã hóa ). Những tài sản mã hóa này được thưởng có thể được sử dụng để truy cập cơ sở hạ tầng hoặc thực hiện giao dịch.
Từ góc độ nguyên lý hoạt động, DePIN dựa trên công nghệ phi tập trung và blockchain. Đầu tiên, DePIN dựa vào các thiết bị phần cứng cá nhân ( nút ), như máy tính cá nhân, máy chủ chuyên dụng hoặc thiết bị IoT. Những nút này cùng nhau tạo thành một mạng phi tập trung, không có nút trung tâm hoặc cơ quan có thẩm quyền nào, từ đó làm cho DePIN an toàn và minh bạch hơn.
Thứ hai, DePIN sử dụng công nghệ blockchain để quản lý và bảo vệ mạng. Blockchain như một sổ cái số công khai, minh bạch và không thể thay đổi, ghi lại tất cả các giao dịch và tương tác trên mạng, đảm bảo tất cả các nút tuân thủ các quy tắc của mạng.
Ngoài ra, DePIN áp dụng cơ chế khuyến khích để khuyến khích các nút tham gia và đóng góp tài nguyên. Cơ chế này thường dựa trên tiền điện tử, các nút có thể nhận được phần thưởng bằng cách tham gia vào mạng lưới và đóng góp tài nguyên. Cung cấp tài nguyên đầy đủ sẽ tạo ra cạnh tranh về giá, tài nguyên đầy đủ và giá hợp lý sẽ thúc đẩy nhu cầu, nhu cầu sẽ giúp token thu được giá trị, từ đó thúc đẩy giá tăng, thu hút nhiều nhà cung cấp tài nguyên hơn.
Triển vọng phát triển của lĩnh vực DePIN
Lĩnh vực ứng dụng của DePIN
DePIN chủ yếu được chia thành hai lĩnh vực: mạng tài nguyên số và mạng tài nguyên vật lý. Mạng tài nguyên số bao gồm lưu trữ, tính toán và băng thông, trong khi mạng tài nguyên vật lý tập trung vào các lĩnh vực liên quan đến phần cứng, như mạng không dây, mạng không gian địa lý, mạng di động và mạng năng lượng.
Theo dữ liệu, lĩnh vực DePIN hiện đã ghi nhận 45 dự án phát hành token, xếp hạng 25 trong các lĩnh vực, với tổng giá trị đạt 9,7 tỷ đô la Mỹ, vượt qua các lĩnh vực như AMM, AI, chỉ đứng sau lĩnh vực oracle và P2E. Một báo cáo của Messari dự đoán tổng quy mô thị trường tiềm năng của lĩnh vực DePIN khoảng 22 nghìn tỷ đô la Mỹ, có thể đạt 35 nghìn tỷ đô la Mỹ vào năm 2028.
Ngoài việc hoạt động trên thị trường thứ cấp tốt, DePIN đang dần nhận được sự ưu ái từ thị trường và các tổ chức. Ví dụ, vào tháng 4 năm 2023, mạng lưới camera phi tập trung Natix Network đã huy động được 3,5 triệu đô la, và vào tháng 11 năm 2023, nhà cung cấp DePIN Grove đã hoàn thành huy động 7,9 triệu đô la. Tại sự kiện hackathon lần thứ tám của Solana, cũng có nhiều dự án liên quan đến DePIN nhận được tài trợ giải thưởng. Ngoài ra, Quỹ IoTeX trước đó đã cung cấp gần một triệu đô la hỗ trợ phát triển cho 15 dự án liên quan đến DePIN.
10 công ty hàng đầu trong danh sách DePIN bao gồm mạng tài nguyên số (DRN) loại "mạng máy chủ" Filecoin, Arweave, Sia và Storj, cũng như mạng tài nguyên vật lý (PRN) loại "mạng không dây" Helium và Pollen Mobile, "mạng cảm biến" Hivemapper và DIMO, "mạng năng lượng" React Protocol và Arkreen. Dưới đây là giới thiệu ngắn gọn về các dự án đại diện trong lĩnh vực DePIN hiện tại:
Filecoin & Arweave
Trong lĩnh vực lưu trữ dữ liệu truyền thống, giá cao của lưu trữ đám mây trung tâm cung cấp và tỷ lệ sử dụng tài nguyên thấp của người tiêu dùng đã gây ra khó khăn cho người dùng và doanh nghiệp, đồng thời còn tồn tại rủi ro như rò rỉ dữ liệu. Filecoin và Arweave cung cấp giá thấp hơn thông qua phương thức lưu trữ phi tập trung để giải quyết vấn đề, cung cấp dịch vụ khác nhau cho người dùng.
Filecoin là một mạng lưới lưu trữ phân tán phi tập trung, khuyến khích người dùng cung cấp không gian lưu trữ thông qua việc sử dụng token. Chỉ sau khoảng một tháng ra mắt trên mạng thử nghiệm, không gian lưu trữ của nó đã đạt 4PB và hiện tại đã đạt 24EiB. Filecoin được xây dựng trên giao thức IPFS, mà chính IPFS đã là một hệ thống tệp phân tán được công nhận rộng rãi. Filecoin thực hiện việc lưu trữ dữ liệu một cách phi tập trung và an toàn bằng cách lưu trữ dữ liệu người dùng trên các nút mạng. Ngoài ra, Filecoin hỗ trợ hợp đồng thông minh, cho phép các nhà phát triển xây dựng nhiều ứng dụng dựa trên lưu trữ khác nhau.
Filecoin đã thiết lập quan hệ hợp tác với nhiều dự án và doanh nghiệp blockchain nổi tiếng, chẳng hạn như NFT.Storage sử dụng Filecoin để cung cấp giải pháp lưu trữ phi tập trung cho nội dung và siêu dữ liệu NFT, Quỹ Shoah và Thư viện Internet sử dụng Filecoin để sao lưu nội dung. Thị trường NFT lớn nhất toàn cầu OpenSea cũng sử dụng Filecoin để lưu trữ siêu dữ liệu NFT, thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái của nó.
Arweave tương tự như Filecoin trong việc kích thích phía cung, thông qua việc thưởng bằng token để khuyến khích người dùng cung cấp không gian lưu trữ, số lượng phần thưởng phụ thuộc vào lượng dữ liệu được lưu trữ và tần suất truy cập. Khác với Filecoin, Arweave là một mạng lưới lưu trữ vĩnh viễn phi tập trung, một khi dữ liệu được tải lên mạng Arweave, nó sẽ được lưu trữ mãi mãi trên blockchain.
Arweave sử dụng cơ chế chứng minh việc làm "Proof of Access" để khuyến khích người dùng cung cấp không gian lưu trữ, yêu cầu thợ mỏ cung cấp các khối dữ liệu đã lưu trữ được chọn ngẫu nhiên trong quá trình tạo khối như là "chứng minh truy cập".
Render Network
Doanh nghiệp của Render Network chủ yếu là kết nối nhu cầu về sức mạnh tính toán và nghệ thuật render. Vai trò cung cấp sức mạnh tính toán được gọi là người vận hành nút, hiện có 326 người vận hành nút Render cung cấp sức mạnh tính toán.
Render Network ban đầu được triển khai trên mạng Polygon, vào tháng 3 năm 2023, cộng đồng đã quyết định di chuyển sang Solana thông qua một đề xuất và xây dựng mô hình BME(Burn and Mint Equilibrium) trên Solana. Mô hình BME mô tả trạng thái duy trì sự cân bằng tương đối giữa các token bị đốt và các token được đúc trong quy trình lý tưởng và thị trường tiêu thụ cụ thể, là một mô hình token trưởng thành, đã được áp dụng trong các dự án như Helium.
Trong mô hình này, người dùng sử dụng token RNDR khi mua dịch vụ render GPU, token được sử dụng sau khi hoàn thành nhiệm vụ sẽ bị tiêu hủy, phần thưởng cho nhà cung cấp dịch vụ sẽ được phát hành dưới dạng token mới. Phần thưởng không chỉ dựa trên các chỉ số hoàn thành nhiệm vụ mà còn bao gồm các yếu tố tổng hợp như sự hài lòng của khách hàng. Điều này tạo ra nhiều kịch bản tiêu thụ hơn cho token RNDR trong toàn bộ hệ sinh thái, trong khi mối quan hệ cung cầu của token có thể được điều chỉnh cân bằng dựa trên thuật toán giữa việc tiêu hủy và đúc token, toàn bộ mô hình kinh doanh cũng từ C2C đơn giản không ngừng tiến hóa thành mô hình B2C có tính quản lý cao hơn.
Vào ngày 2 tháng 11 năm 2023, Quỹ Render thông báo rằng Render Network đã thành công nâng cấp hạ tầng cốt lõi từ Ethereum lên Solana và ra mắt chương trình khuyến khích để khuyến khích người dùng nâng cấp $RNDR trên Ethereum lên token mới $RENDER trên Solana.
Helium
Helium là một trong những dự án DePIN lâu đời và nổi tiếng nhất, là một giao thức mạng không dây phi tập trung, khuyến khích người dùng triển khai cổng kết nối, thúc đẩy mạng lưới toàn cầu dựa trên công nghệ LoRaWan. Helium ban đầu đã xây dựng mạng Layer1 riêng của mình, nhưng việc áp dụng gặp trở ngại, vào tháng 4 năm 2023 đã hoàn tất việc di chuyển sang mạng Solana, hy vọng tận dụng cơ hội này để tiếp cận một lượng người dùng lớn hơn và tính thanh khoản, đồng thời tận dụng hiệu quả của mạng Solana để mở rộng hơn nữa.
$HNT là tài sản kinh tế chính trong hệ sinh thái Helium, phương thức duy nhất để thanh toán phí truyền dữ liệu mạng là đốt $HNT. Hiện tại có giá trị thị trường 1,29 tỷ USD, vào tháng 10 năm 2022 đã bị một sàn giao dịch nào đó gỡ bỏ cặp giao dịch spot.
Vào năm 2023, Helium đã phát hành hai mã thông báo mới $Mobile và $IOT, lần lượt là mã thông báo quản trị của hai DAO con Helium Mobile và Helium IOT, với mục đích đạt được sự phân tách trong quản trị. Doanh nghiệp điểm nóng 5G của Helium Mobile kiếm được $Mobile, trong khi $IOT được sử dụng để thưởng cho các nút tập trung vào việc vận hành Internet vạn vật. $HNT vẫn là tài sản chính trong hệ sinh thái Helium, là mã thông báo duy nhất có thể thanh toán cho việc truyền dữ liệu mạng.
Hivemapper
Hivemapper là một mạng bản đồ dựa trên blockchain, trong đó những người đóng góp thu thập dữ liệu bằng cách lắp đặt camera hành trình Hivemapper và đồng thời kiếm được token $HONEY làm phần thưởng. Việc phát hành và thanh toán token đều diễn ra trên mạng Solana. Trong Hivemapper, camera hành trình giống như máy khai thác, kết nối với ứng dụng Hivemapper, tải lên hình ảnh cảnh đường phố như dữ liệu.
Hivemapper chỉ trong một năm thành lập đã vẽ khoảng 91 triệu km bản đồ đường bộ, bao phủ 10% tổng chiều dài các con đường trên toàn cầu, trong đó hơn 6 triệu km là độc quyền. Với việc giao hơn 8000 camera hành trình trên toàn cầu, hàng ngày có những tài xế giúp vẽ bản đồ mới nhất trên thế giới.
Doanh thu của Hivemapper đến từ hai nguồn: bán camera hành trình và bán API dữ liệu bản đồ. Mỗi camera có giá 300 đô la ( phiên bản cao cấp 649 đô la ), chỉ riêng trong năm nay doanh thu ước tính đã vượt quá hai triệu đô la. Giá token $Honey không thể quá thấp, nếu không camera hành trình sẽ mất nhu cầu, bản đồ sẽ không được mở rộng hiệu quả, toàn bộ doanh nghiệp sẽ rơi vào bế tắc. Token này chưa được niêm yết trên các sàn giao dịch chính, chủ yếu được giao dịch trên một DEX, FDV rất cao, hiện tại là 2,4 tỷ đô la, nhưng lưu thông chỉ đạt 2,6%. Các dự án có FDV cao và lưu thông thấp từng là đặc điểm lớn của một số dự án, giá cả dễ biến động mạnh.
Tekkon
Tekkon là một dự án của Nhật Bản, người dùng có thể chụp ảnh cơ sở hạ tầng địa phương như cột điện, nắp cống ( để nhận phần thưởng token, đồng thời giúp cải thiện môi trường địa phương.
Whole Earth Coin)WEC( là token thưởng của Tekkon, có thể đổi thành tiền mặt trên một nền tảng thanh toán nào đó ở Nhật Bản.
WEC có tổng phát hành ban đầu là 300 triệu mã, không có giới hạn số lượng tối đa. Khi các mã ban đầu đã hết, nếu số lượng người dùng tiếp tục tăng, hệ thống sẽ phát hành thêm mã mới để thưởng cho người dùng. Trong số 300 triệu mã phát hành lần đầu, 20% được sử dụng cho phát triển hệ sinh thái, 20% cho Fix and Earn trong ứng dụng, 25% cho đợt phát hành công khai, 15% cho huy động vốn riêng lẻ, và cuối cùng 20% thuộc về đội ngũ.
Tekkon cam kết sẽ cung cấp nhiều chức năng hơn cho token, tạo thành một bộ vòng đệm sinh thái hoàn chỉnh, như các công ty tiện ích sử dụng WEC để mua dữ liệu ảnh cơ sở hạ tầng, việc tiêu hủy token Tekkon hoặc thưởng thêm cho những người săn lùng cơ sở hạ tầng, từ đó thu hút nhiều công ty tiện ích khác tham gia. Điều này cho thấy kế hoạch của Tekkon là xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh và bền vững hơn.
Lợi thế và triển vọng của DePIN
Cơ chế cốt lõi của dự án DePIN về bản chất là tích hợp tài nguyên: thông qua việc kích hoạt token.
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Cơ hội phát triển và thách thức pháp lý trong lĩnh vực DePIN: con đường tăng lên từ 9 tỷ đến 3.5 nghìn tỷ đô la
Phân tích logic cơ bản và rủi ro pháp lý của lĩnh vực DePIN
Với sự tiến bộ của công nghệ, sự phát triển của công nghệ số hóa và phi tập trung đang thúc đẩy sự tương tác và hội nhập giữa thế giới thực và thế giới ảo, đồng thời cũng mang lại sự phân phối lại quyền lực, kiểm soát và quyền sở hữu dữ liệu.
Trong bối cảnh này, mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung (DePIN) đã ra đời, cung cấp cho chúng ta một góc nhìn hoàn toàn mới để xem xét sự tương tác giữa thế giới thực và thế giới ảo. Theo dữ liệu cho thấy, hiện tại toàn bộ lĩnh vực này được định giá khoảng 9 tỷ USD, dự kiến sẽ tăng trưởng lên quy mô 3,5 nghìn tỷ USD vào năm 2028. Từ những cái tên đầu tiên như Arweave và Filecoin, cho đến Helium nổi lên trong đợt tăng trưởng gần đây, cũng như Render Network đang được chú ý, đều thuộc về lĩnh vực này.
DePIN được coi là một trong những lĩnh vực đầy triển vọng nhất trong lĩnh vực Web3.0, có khả năng tạo ra giá trị kinh tế trong thời gian ngắn, đã nhận được nhiều sự chú ý trong những năm gần đây. Bài viết này sẽ khám phá logic cơ bản của lĩnh vực DePIN, triển vọng phát triển và những rủi ro pháp lý mà nó phải đối mặt.
Logic cơ bản của đường đua DePIN
DePIN( mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung) thông qua công nghệ blockchain và phần thưởng token, khuyến khích cá nhân và doanh nghiệp toàn cầu xây dựng cơ sở hạ tầng của thế giới vật lý( theo cách phi tập trung như WiFi, lưu trữ đĩa cứng, pin, v.v), cung cấp dịch vụ cho bất kỳ ai. Cốt lõi của nó là người dùng nhận được phần thưởng bằng cách cho thuê dịch vụ phần cứng mà họ cung cấp, chẳng hạn như điểm phát WiFi trong mạng không dây hoặc pin năng lượng mặt trời trong mạng năng lượng. Những mạng lưới này được xây dựng theo cách phi tập trung bởi các nhà đóng góp từ khắp nơi trên thế giới. Đổi lại, những người tham gia nhận được bồi thường tài chính và quyền sở hữu mạng thông qua phần thưởng token.
Khái niệm này được tổ chức nghiên cứu dữ liệu blockchain Messari đưa ra vào năm 2022, trong số nhiều tên gọi thay thế, "DePIN" cuối cùng đã chiến thắng và bắt đầu thu hút sự chú ý. Điểm khác biệt lớn nhất so với mạng truyền thống là DePIN sử dụng token để khởi động việc triển khai cơ sở hạ tầng vật lý, thông qua công nghệ blockchain để xây dựng và vận hành cơ sở hạ tầng vật lý và mạng phần cứng thế giới thực theo cách không cần giấy phép, không cần tin cậy và có thể lập trình, từ đó tạo ra hiệu ứng mạng quy mô lớn, mở khóa các ứng dụng phi tập trung đổi mới dựa trên dữ liệu thế giới thực.
Nói ngắn gọn, DePIN là một hệ sinh thái mạng cơ sở hạ tầng vật lý do người dùng, người sử dụng thiết bị và doanh nghiệp sở hữu và kiếm tiền. Nó cho phép những cá nhân phân bố toàn cầu cùng nhau xây dựng, duy trì và vận hành mạng cơ sở hạ tầng vật lý chung mà không cần một thực thể tập trung đơn lẻ. Hệ sinh thái này bao gồm một số phần như mạng đám mây (VPN, CDN, lưu trữ tệp, cơ sở dữ liệu ), ( 5G không dây, ) Internet of Things, mạng cảm biến và mạng năng lượng.
Trong hệ thống này, cá nhân hoặc tổ chức có thể đóng góp lao động hoặc tài nguyên khác bằng cách duy trì và cải thiện cơ sở hạ tầng, từ đó nhận được tài sản tương ứng ( chủ yếu là tài sản mã hóa ). Những tài sản mã hóa này được thưởng có thể được sử dụng để truy cập cơ sở hạ tầng hoặc thực hiện giao dịch.
Từ góc độ nguyên lý hoạt động, DePIN dựa trên công nghệ phi tập trung và blockchain. Đầu tiên, DePIN dựa vào các thiết bị phần cứng cá nhân ( nút ), như máy tính cá nhân, máy chủ chuyên dụng hoặc thiết bị IoT. Những nút này cùng nhau tạo thành một mạng phi tập trung, không có nút trung tâm hoặc cơ quan có thẩm quyền nào, từ đó làm cho DePIN an toàn và minh bạch hơn.
Thứ hai, DePIN sử dụng công nghệ blockchain để quản lý và bảo vệ mạng. Blockchain như một sổ cái số công khai, minh bạch và không thể thay đổi, ghi lại tất cả các giao dịch và tương tác trên mạng, đảm bảo tất cả các nút tuân thủ các quy tắc của mạng.
Ngoài ra, DePIN áp dụng cơ chế khuyến khích để khuyến khích các nút tham gia và đóng góp tài nguyên. Cơ chế này thường dựa trên tiền điện tử, các nút có thể nhận được phần thưởng bằng cách tham gia vào mạng lưới và đóng góp tài nguyên. Cung cấp tài nguyên đầy đủ sẽ tạo ra cạnh tranh về giá, tài nguyên đầy đủ và giá hợp lý sẽ thúc đẩy nhu cầu, nhu cầu sẽ giúp token thu được giá trị, từ đó thúc đẩy giá tăng, thu hút nhiều nhà cung cấp tài nguyên hơn.
Triển vọng phát triển của lĩnh vực DePIN
Lĩnh vực ứng dụng của DePIN
DePIN chủ yếu được chia thành hai lĩnh vực: mạng tài nguyên số và mạng tài nguyên vật lý. Mạng tài nguyên số bao gồm lưu trữ, tính toán và băng thông, trong khi mạng tài nguyên vật lý tập trung vào các lĩnh vực liên quan đến phần cứng, như mạng không dây, mạng không gian địa lý, mạng di động và mạng năng lượng.
Theo dữ liệu, lĩnh vực DePIN hiện đã ghi nhận 45 dự án phát hành token, xếp hạng 25 trong các lĩnh vực, với tổng giá trị đạt 9,7 tỷ đô la Mỹ, vượt qua các lĩnh vực như AMM, AI, chỉ đứng sau lĩnh vực oracle và P2E. Một báo cáo của Messari dự đoán tổng quy mô thị trường tiềm năng của lĩnh vực DePIN khoảng 22 nghìn tỷ đô la Mỹ, có thể đạt 35 nghìn tỷ đô la Mỹ vào năm 2028.
Ngoài việc hoạt động trên thị trường thứ cấp tốt, DePIN đang dần nhận được sự ưu ái từ thị trường và các tổ chức. Ví dụ, vào tháng 4 năm 2023, mạng lưới camera phi tập trung Natix Network đã huy động được 3,5 triệu đô la, và vào tháng 11 năm 2023, nhà cung cấp DePIN Grove đã hoàn thành huy động 7,9 triệu đô la. Tại sự kiện hackathon lần thứ tám của Solana, cũng có nhiều dự án liên quan đến DePIN nhận được tài trợ giải thưởng. Ngoài ra, Quỹ IoTeX trước đó đã cung cấp gần một triệu đô la hỗ trợ phát triển cho 15 dự án liên quan đến DePIN.
10 công ty hàng đầu trong danh sách DePIN bao gồm mạng tài nguyên số (DRN) loại "mạng máy chủ" Filecoin, Arweave, Sia và Storj, cũng như mạng tài nguyên vật lý (PRN) loại "mạng không dây" Helium và Pollen Mobile, "mạng cảm biến" Hivemapper và DIMO, "mạng năng lượng" React Protocol và Arkreen. Dưới đây là giới thiệu ngắn gọn về các dự án đại diện trong lĩnh vực DePIN hiện tại:
Filecoin & Arweave
Trong lĩnh vực lưu trữ dữ liệu truyền thống, giá cao của lưu trữ đám mây trung tâm cung cấp và tỷ lệ sử dụng tài nguyên thấp của người tiêu dùng đã gây ra khó khăn cho người dùng và doanh nghiệp, đồng thời còn tồn tại rủi ro như rò rỉ dữ liệu. Filecoin và Arweave cung cấp giá thấp hơn thông qua phương thức lưu trữ phi tập trung để giải quyết vấn đề, cung cấp dịch vụ khác nhau cho người dùng.
Filecoin là một mạng lưới lưu trữ phân tán phi tập trung, khuyến khích người dùng cung cấp không gian lưu trữ thông qua việc sử dụng token. Chỉ sau khoảng một tháng ra mắt trên mạng thử nghiệm, không gian lưu trữ của nó đã đạt 4PB và hiện tại đã đạt 24EiB. Filecoin được xây dựng trên giao thức IPFS, mà chính IPFS đã là một hệ thống tệp phân tán được công nhận rộng rãi. Filecoin thực hiện việc lưu trữ dữ liệu một cách phi tập trung và an toàn bằng cách lưu trữ dữ liệu người dùng trên các nút mạng. Ngoài ra, Filecoin hỗ trợ hợp đồng thông minh, cho phép các nhà phát triển xây dựng nhiều ứng dụng dựa trên lưu trữ khác nhau.
Filecoin đã thiết lập quan hệ hợp tác với nhiều dự án và doanh nghiệp blockchain nổi tiếng, chẳng hạn như NFT.Storage sử dụng Filecoin để cung cấp giải pháp lưu trữ phi tập trung cho nội dung và siêu dữ liệu NFT, Quỹ Shoah và Thư viện Internet sử dụng Filecoin để sao lưu nội dung. Thị trường NFT lớn nhất toàn cầu OpenSea cũng sử dụng Filecoin để lưu trữ siêu dữ liệu NFT, thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái của nó.
Arweave tương tự như Filecoin trong việc kích thích phía cung, thông qua việc thưởng bằng token để khuyến khích người dùng cung cấp không gian lưu trữ, số lượng phần thưởng phụ thuộc vào lượng dữ liệu được lưu trữ và tần suất truy cập. Khác với Filecoin, Arweave là một mạng lưới lưu trữ vĩnh viễn phi tập trung, một khi dữ liệu được tải lên mạng Arweave, nó sẽ được lưu trữ mãi mãi trên blockchain.
Arweave sử dụng cơ chế chứng minh việc làm "Proof of Access" để khuyến khích người dùng cung cấp không gian lưu trữ, yêu cầu thợ mỏ cung cấp các khối dữ liệu đã lưu trữ được chọn ngẫu nhiên trong quá trình tạo khối như là "chứng minh truy cập".
Render Network
Doanh nghiệp của Render Network chủ yếu là kết nối nhu cầu về sức mạnh tính toán và nghệ thuật render. Vai trò cung cấp sức mạnh tính toán được gọi là người vận hành nút, hiện có 326 người vận hành nút Render cung cấp sức mạnh tính toán.
Render Network ban đầu được triển khai trên mạng Polygon, vào tháng 3 năm 2023, cộng đồng đã quyết định di chuyển sang Solana thông qua một đề xuất và xây dựng mô hình BME(Burn and Mint Equilibrium) trên Solana. Mô hình BME mô tả trạng thái duy trì sự cân bằng tương đối giữa các token bị đốt và các token được đúc trong quy trình lý tưởng và thị trường tiêu thụ cụ thể, là một mô hình token trưởng thành, đã được áp dụng trong các dự án như Helium.
Trong mô hình này, người dùng sử dụng token RNDR khi mua dịch vụ render GPU, token được sử dụng sau khi hoàn thành nhiệm vụ sẽ bị tiêu hủy, phần thưởng cho nhà cung cấp dịch vụ sẽ được phát hành dưới dạng token mới. Phần thưởng không chỉ dựa trên các chỉ số hoàn thành nhiệm vụ mà còn bao gồm các yếu tố tổng hợp như sự hài lòng của khách hàng. Điều này tạo ra nhiều kịch bản tiêu thụ hơn cho token RNDR trong toàn bộ hệ sinh thái, trong khi mối quan hệ cung cầu của token có thể được điều chỉnh cân bằng dựa trên thuật toán giữa việc tiêu hủy và đúc token, toàn bộ mô hình kinh doanh cũng từ C2C đơn giản không ngừng tiến hóa thành mô hình B2C có tính quản lý cao hơn.
Vào ngày 2 tháng 11 năm 2023, Quỹ Render thông báo rằng Render Network đã thành công nâng cấp hạ tầng cốt lõi từ Ethereum lên Solana và ra mắt chương trình khuyến khích để khuyến khích người dùng nâng cấp $RNDR trên Ethereum lên token mới $RENDER trên Solana.
Helium
Helium là một trong những dự án DePIN lâu đời và nổi tiếng nhất, là một giao thức mạng không dây phi tập trung, khuyến khích người dùng triển khai cổng kết nối, thúc đẩy mạng lưới toàn cầu dựa trên công nghệ LoRaWan. Helium ban đầu đã xây dựng mạng Layer1 riêng của mình, nhưng việc áp dụng gặp trở ngại, vào tháng 4 năm 2023 đã hoàn tất việc di chuyển sang mạng Solana, hy vọng tận dụng cơ hội này để tiếp cận một lượng người dùng lớn hơn và tính thanh khoản, đồng thời tận dụng hiệu quả của mạng Solana để mở rộng hơn nữa.
$HNT là tài sản kinh tế chính trong hệ sinh thái Helium, phương thức duy nhất để thanh toán phí truyền dữ liệu mạng là đốt $HNT. Hiện tại có giá trị thị trường 1,29 tỷ USD, vào tháng 10 năm 2022 đã bị một sàn giao dịch nào đó gỡ bỏ cặp giao dịch spot.
Vào năm 2023, Helium đã phát hành hai mã thông báo mới $Mobile và $IOT, lần lượt là mã thông báo quản trị của hai DAO con Helium Mobile và Helium IOT, với mục đích đạt được sự phân tách trong quản trị. Doanh nghiệp điểm nóng 5G của Helium Mobile kiếm được $Mobile, trong khi $IOT được sử dụng để thưởng cho các nút tập trung vào việc vận hành Internet vạn vật. $HNT vẫn là tài sản chính trong hệ sinh thái Helium, là mã thông báo duy nhất có thể thanh toán cho việc truyền dữ liệu mạng.
Hivemapper
Hivemapper là một mạng bản đồ dựa trên blockchain, trong đó những người đóng góp thu thập dữ liệu bằng cách lắp đặt camera hành trình Hivemapper và đồng thời kiếm được token $HONEY làm phần thưởng. Việc phát hành và thanh toán token đều diễn ra trên mạng Solana. Trong Hivemapper, camera hành trình giống như máy khai thác, kết nối với ứng dụng Hivemapper, tải lên hình ảnh cảnh đường phố như dữ liệu.
Hivemapper chỉ trong một năm thành lập đã vẽ khoảng 91 triệu km bản đồ đường bộ, bao phủ 10% tổng chiều dài các con đường trên toàn cầu, trong đó hơn 6 triệu km là độc quyền. Với việc giao hơn 8000 camera hành trình trên toàn cầu, hàng ngày có những tài xế giúp vẽ bản đồ mới nhất trên thế giới.
Doanh thu của Hivemapper đến từ hai nguồn: bán camera hành trình và bán API dữ liệu bản đồ. Mỗi camera có giá 300 đô la ( phiên bản cao cấp 649 đô la ), chỉ riêng trong năm nay doanh thu ước tính đã vượt quá hai triệu đô la. Giá token $Honey không thể quá thấp, nếu không camera hành trình sẽ mất nhu cầu, bản đồ sẽ không được mở rộng hiệu quả, toàn bộ doanh nghiệp sẽ rơi vào bế tắc. Token này chưa được niêm yết trên các sàn giao dịch chính, chủ yếu được giao dịch trên một DEX, FDV rất cao, hiện tại là 2,4 tỷ đô la, nhưng lưu thông chỉ đạt 2,6%. Các dự án có FDV cao và lưu thông thấp từng là đặc điểm lớn của một số dự án, giá cả dễ biến động mạnh.
Tekkon
Tekkon là một dự án của Nhật Bản, người dùng có thể chụp ảnh cơ sở hạ tầng địa phương như cột điện, nắp cống ( để nhận phần thưởng token, đồng thời giúp cải thiện môi trường địa phương.
Whole Earth Coin)WEC( là token thưởng của Tekkon, có thể đổi thành tiền mặt trên một nền tảng thanh toán nào đó ở Nhật Bản.
WEC có tổng phát hành ban đầu là 300 triệu mã, không có giới hạn số lượng tối đa. Khi các mã ban đầu đã hết, nếu số lượng người dùng tiếp tục tăng, hệ thống sẽ phát hành thêm mã mới để thưởng cho người dùng. Trong số 300 triệu mã phát hành lần đầu, 20% được sử dụng cho phát triển hệ sinh thái, 20% cho Fix and Earn trong ứng dụng, 25% cho đợt phát hành công khai, 15% cho huy động vốn riêng lẻ, và cuối cùng 20% thuộc về đội ngũ.
Tekkon cam kết sẽ cung cấp nhiều chức năng hơn cho token, tạo thành một bộ vòng đệm sinh thái hoàn chỉnh, như các công ty tiện ích sử dụng WEC để mua dữ liệu ảnh cơ sở hạ tầng, việc tiêu hủy token Tekkon hoặc thưởng thêm cho những người săn lùng cơ sở hạ tầng, từ đó thu hút nhiều công ty tiện ích khác tham gia. Điều này cho thấy kế hoạch của Tekkon là xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh và bền vững hơn.
Lợi thế và triển vọng của DePIN
Cơ chế cốt lõi của dự án DePIN về bản chất là tích hợp tài nguyên: thông qua việc kích hoạt token.