ZK Đồng xử lý: Công nghệ then chốt cho ứng dụng quy mô lớn Web3

Bộ xử lý đồng phụ ban đầu đóng vai trò hỗ trợ CPU xử lý các nhiệm vụ cụ thể trong lĩnh vực máy tính truyền thống. Ví dụ, bộ xử lý đồng phụ M7 cho thể thao được Apple ra mắt vào năm 2013 và GPU được Nvidia giới thiệu vào năm 2007, đều là những ví dụ nổi bật về bộ xử lý đồng phụ. Chúng thông qua việc chia sẻ một phần gánh nặng tính toán của CPU, nâng cao hiệu suất tổng thể của hệ thống.

Trong hệ sinh thái Ethereum, phí Gas cao và hạn chế truy cập dữ liệu đã nghiêm trọng hạn chế sự phát triển của các ứng dụng. Những vấn đề này xuất phát từ việc Ethereum không tính đến nhu cầu xử lý các tác vụ tính toán quy mô lớn và mật độ dữ liệu cao ngay từ đầu thiết kế. Để khắc phục những hạn chế này, bộ xử lý ZK đã ra đời. Nó có thể được coi là "GPU" của Ethereum, chịu trách nhiệm xử lý các tác vụ tính toán và dữ liệu phức tạp, trong khi chuỗi chính của Ethereum tập trung vào các giao dịch tài sản đơn giản và các thao tác cơ bản.

Phạm vi ứng dụng của bộ xử lý ZK rất rộng, gần như bao trùm tất cả các tình huống ứng dụng phi tập trung trong thế giới thực, bao gồm mạng xã hội, trò chơi, DeFi, phân tích dữ liệu, học máy, v.v. Về lý thuyết, bất kỳ ứng dụng Web2 nào cũng có thể được hiện thực hóa trên blockchain thông qua bộ xử lý ZK, đồng thời giữ lại lợi thế của Ethereum như một lớp thanh toán an toàn.

Hiện tại, định nghĩa về bộ xử lý ZK trong ngành công nghiệp vẫn chưa thống nhất, nhưng thường được cho rằng nó bao gồm các công nghệ như ZK-Query, ZK-Oracle và ZKM đa năng. Theo một nghĩa nào đó, giải pháp Layer 2 cũng có thể được coi là một loại bộ xử lý đồng của Ethereum.

Các dự án ZK đồng xử lý nổi tiếng hiện nay trên thị trường chủ yếu tập trung vào ba lĩnh vực: chỉ mục dữ liệu trên chuỗi, oracle và ZKML. Trong đó, các dự án ZKM tổng quát như Risc Zero, Lagrange và Succinct đang nỗ lực xây dựng các giải pháp đồng xử lý tương thích giữa các chuỗi.

Các dự án này có một số điểm chung trong lộ trình công nghệ, chẳng hạn như việc sử dụng công nghệ đóng gói từ STARKs sang SNARKs, hỗ trợ chứng minh đệ quy, cũng như xây dựng mạng lưới chứng minh viên chuyên dụng và thị trường điện toán đám mây. Với sự tương đồng trong lộ trình công nghệ, sự cạnh tranh giữa các dự án có thể chủ yếu thể hiện ở sức mạnh của đội ngũ và sự hỗ trợ từ các nguồn lực sinh thái của các nhà đầu tư đứng sau.

Khác với Layer 2, ZK đồng xử lý tập trung nhiều hơn vào phương diện ứng dụng. Nó có thể hoạt động như một thành phần máy ảo ngoài chuỗi của ZK Layer 2, cũng có thể cung cấp hỗ trợ tính toán ngoài chuỗi cho các ứng dụng trên chuỗi công khai, hoặc đóng vai trò như một oracle truy cập dữ liệu giữa các chuỗi và cầu nối giữa các chuỗi. Tiềm năng của ZK đồng xử lý nằm ở khả năng tái cấu trúc an toàn các middleware khác nhau trong hệ sinh thái blockchain, bao gồm oracle, dịch vụ truy vấn dữ liệu, cầu nối giữa các chuỗi, v.v.

Mặc dù vi xử lý ZK có triển vọng rộng lớn, nhưng vẫn phải đối mặt với một số thách thức. Điều này bao gồm rào cản gia nhập cao đối với các nhà phát triển, hệ sinh thái công nghệ vẫn đang ở giai đoạn đầu, và sự hỗ trợ phần cứng chưa đủ. Hơn nữa, do các dự án có lộ trình công nghệ tương tự nhau, khó có thể đạt được đột phá công nghệ đáng kể trong thời gian ngắn, do đó, sự cạnh tranh giữa các dự án có thể phụ thuộc nhiều hơn vào sự hỗ trợ tài nguyên và khả năng thực thi của đội ngũ đứng sau.

Việc ứng dụng rộng rãi công nghệ ZK có khả năng thúc đẩy hệ sinh thái Ethereum tiến từ phi tập trung sang phi tin cậy. Bộ xử lý đồng xử lý ZK, như một công cụ quan trọng để hiện thực hóa công nghệ này, sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến sự phổ biến quy mô lớn của các ứng dụng Web3. Mặc dù sự phát triển của công nghệ ZK hiện vẫn chậm hơn so với mong đợi của mọi người, nhưng theo thời gian và sự tiến bộ của công nghệ, chúng ta có lý do để tin rằng bộ xử lý đồng xử lý ZK cuối cùng sẽ thực hiện được tiềm năng mà nó hứa hẹn.

Trong sự phát triển trong tương lai, cơ sở dữ liệu có thể chứng minh thời gian thực trên toàn chuỗi và tính toán ngoại tuyến chi phí thấp sẽ trở thành các chỉ số quan trọng để đánh giá "ứng dụng quy mô lớn" của bộ xử lý ZK. Khi những mục tiêu này dần được thực hiện, mô hình phát triển phần mềm dự kiến sẽ trải qua những biến đổi căn bản. Việc ứng dụng thương mại của chip tính toán ZK sẽ là một cột mốc quan trọng trong quá trình này.

Thị trường hiện tại có thể thiếu đổi mới đáng kể, nhưng chính điều này lại cung cấp một cơ hội quý giá để xây dựng công nghệ và ứng dụng "ứng dụng quy mô lớn" thế hệ tiếp theo. Chúng tôi dự đoán rằng trong chu kỳ thị trường tiếp theo, chuỗi công nghiệp ZK sẽ có cơ hội thương mại hóa. Do đó, bây giờ là thời điểm tốt nhất để tập trung vào các công nghệ cốt lõi có thể hỗ trợ Web3 trong việc xử lý các tương tác trên chuỗi của hàng tỷ người dùng.